Kolumny które chciałyby być LS3/5A
John Bell trafił w sedno. „To z czym masz do czynienia
Ken, to dwie zupełnie odrębne sprawy. Szukamy głośnika który gra identycznie
jak LS3/5A? Czy szukamy najlepszej alternatywy dla LS3/5A?" Dziesięć sekund z
parą podłączonych single-wire, 15 omowych Rogersów LS3/5A „middle vintage"
odpowiedziało na te pytania: żadne kolumny których słuchaliśmy nie zbliżyły się
do tych klasyków BBC. A więc szukaliśmy drugiej z opcji Johna, lub, jak mogłaby
spytać Carrie Bradshaw, gdyby była audiofilem, „Co zrobić gdy nie ma już
LS3/5A?"
Cofnijmy się o dokładnie 3 lata. Kiedy porównywaliśmy
wszystkie warianty LS3/5A które byliśmy w stanie zgromadzić w czerwcu 2001 w
zasadzie opłakiwaliśmy zaprzestanie produkcji głośnika który nadal powinien być
produkowany. Zgodnie z obowiązującą mitologią, nawet w roku zakończenia
produkcji sprzedano więcej par LS3/5A (ok. 3000) niż innych tzw. bestsellerów. Jaka
firma byłaby niezadowolona ze sprzedaży 3000 par kolumn po około 650 funtów
każda?
A jednak z powodów, których nie będę opisywał tutaj,
zakończono produkcję. Ale w momencie wielkiego porównania LS3/5A mówiono, że
niektóre firmy są zainteresowane wskrzeszeniem ich. Kilka modeli nawet dotarło
do półek sklepowych, włączając w to serię limitowaną Douga Stirlinga. A potem ...
cisza.
Wyglądało więc na to, że jedyna metoda zdobycia pary
Najlepszych Małych Kolumn Jakie Kiedykolwiek Zrobiono to zakup na e-bay w
świetle księżyca. Ceny wskoczyły najpierw na nieprawdopodobny poziom
stabilizując się potem na poziomie 400-700 funtów za ‘normalne' LS'y aż do
nieprawdopodobnie wysokich cen za edycje specjalne czy modele limitowane jak
choćby Chartwell. Ale pomimo tego, że na świecie jest ich dziesiątki tysięcy,
to są ludzie, którzy nie kupują używanego sprzętu. Lub licytować w sieci nie
wiedząc co potem przyjdzie w paczce do domu. Wystarczy wspomnieć, że LS3/5A
nigdy nie czekają długo na kupca.
A więc w interesie publicznym społeczności kochającej
muzykę postanowiliśmy zebrać większość zespołu z przed trzech lat - garstkę
weteranów LS3/5A - aby ocenić grupkę kolumn spełniających następujące
założenia: wymiary obudowy muszą się zamknąć odchyłką nie większą niż 20% od
wymiarów LS3/5A czyli 305x190x160mm. Miały to być układy dwudrożne. I miały
kosztować między 600 a 1000 funtów, czyli w okolicach starej ceny LSów i
założeń eksperta ile kosztowałyby w 2004 roku gdyby wznowiono produkcję.
Były tylko dwa odstępstwa od homogenności grupy. Wszystkie
używały terminali kablowych pozwalający na zastosowanie każdego typu końcówek, włączając
w to banany, za wyjątkiem A-3 BlueNote, które miały zaślepki, których nie dało
się usunąć, aczkolwiek banany udało się podłączyć z boku. I wszystkie były
wyższe niż szersze lub głębokie, za wyjątkiem Pen Audio Rebel 2, które
wyglądają jak LS3/5A leżące na tylnej ściance.
Nie chcieliśmy klonów LSów, chociaż dwóch producentów było
kiedyś licencjobiorcami, a Spendory używają obudowy LS3/5A obróconej o 90°. Nie
robiliśmy żadnych sugestii co do pochodzenia kolumn, ani nie chcieliśmy obudowy
zamkniętej czy konkretnych rodzajów głośników - tylko rozmiar, ilość głośników
i cena. To co dostaliśmy do oceny to AVI Positron V6.2 (699 funtów), BlueNote
A-3 (750 funtów), Harbeth HL-P3ES-2 (999 w wiśni, eukaliptusie lub klonie, inne
wykończenia za dopłatą), Pen Audio Rebel 2 (995 funtów) i Spendor S3/5se
(850-975 funtów zależnie od wykończenia). Jasne, że pewnie są tuziny innych
głośników spełniających te wymagania, ale mamy tylko kilka żyć do dyspozycji.
Uwaga specjalna: nie ma w zestawieniu jednego z najlepiej
ocenianych bestsellerów, ProAca Tabletce, ponieważ nie chciał dostarczyć pary
do testów. Możecie pytać, dlaczego po prostu nie pożyczyliśmy pary do testów,
ale mamy poważanie dla próśb producenta. Mogło być wiele przyczyn, dla których
nie chciał wziąć udziału w teście. Może nie miał pary na podorędziu, albo
myśli, że jestem dupkiem - zostawmy to na boku. Ale cokolwiek robisz nie opuść
Tabletek w swoich poszukiwaniach kolumn o zbliżonych parametrach. Wielu
melomanów je po prostu kocha.
Tak czy siak udało mi się znaleźć czterech słuchaczy,
którzy przeżyli katorgę słuchania tych samych czterech utworów sześć razy. Andy
Whittle jest dyrektorem generalnym Exposure i jednocześnie człowiekiem, który
stworzył subwoofer Rogersa AB1 pasujący do LS3/5A i prawdopodobnie wie o tych
kolumienkach więcej niż jakikolwiek inny człowiek na ziemi. John Bell jest
weteranem przemysłu audio z doświadczeniem produkcyjnym i sprzedażowym w
branży, ma także upodobanie dla LS3/5A, jednocześnie obserwował tą sagę od
siedmiu boleści pod nazwą wprowadzenia na rynek następcy LSów. Jim Creed i
Peter Roberts to cywilni posiadacze Rogerów z czujnymi uszami i bez uprzedzeń,
a przy tym zapoznani z dźwiękiem mojego systemu i pokoju odsłuchowego.
Do testów system składał się ze źródła Marantza CD-12/DA-12
preampu McIntosha C2200 i wzmacniacza mocy MC 2102 w trybie zbalansowanym z
interkonektami Transparent Reference. Kabel głośnikowy był także ze stajni
Transparenta. Standy to Roger Stone's super IF support. Wszystkie głośniki
przeszły co najmniej 24 godzinne wygrzewanie przed testem, ale jak powiedział
Jim Creed ‘Powód dla którego twoje LS3/5A brzmią tak dobrze bo mają za sobą
około 10 lat użytkowania!'
Jako materiał do porównań użyliśmy Marche du Soldat Igora Strawińskiego w warstwie CD z SACD wydanego
przez Deutche Kammerphilharmonie Bremen dyrygowanej przez Parvo Jarki
(Pentatone Classics PTC 5186 046) ze względu na trójwymiarową akustykę i
powalającą dynamikę; Down to the River to
Pray Alison Krauss z soundtracku O
Rother Where Art Thou? ze względu na jej czystość soniczną, dla
rozkodowywania masywnych ilości głosów i sposobu jak ten utwór wpędza głośniki
z tendencją do sibilantów w przesterowanie; Tin
Pan Alley Steve Ray Vaughana z płyty Couldn't
Stand the Weather ze względu na potężny bas i transjenty oraz Don't Be Cruel w wersji Judd z ich płyty
Greatest Hits dla czystości średnicy
i niuansów wokalu. A więc do głośników...
AVI POSITRON V6.2
Positrony AVI V 6.2 są według producenta ‘ręcznie
robionymi kolumnami typu podstawkowego używające głośników, które według nas są
najlepsze na rynku'. To system dwudrożny w obudowie o pojemności 6 litrów
strojone tak, aby uzyskać jak najlepszą średnicę, akceptowalny bas i dobrą
efektywność. AVI używa par dobieranych tweeterów wybranych ze względu na
wyjątkowo niski rezonans i gładką charakterystykę częstotliwości aż do 35kHz.
Głośnik basowy typu ‘long-throw' ma 32mm cewkę i używa dobrze wytłumionej
membrany papierowej. AVI twierdzi, że ‘przez fakt rozciągnięcia charakterystyki
przenoszenia daleko poza punkt podziału na poziomie 2.4kHz zgodność fazowa w
tym zakresie jest doskonała. Dźwięk jest gładki, bezszwowy i obraz stereo
wyjątkowy.
AVI używa zwrotnicy zbudowanej według tego samego układu
podstawowego we wszystkich swoich kolumnach i wszystkie elementy są umocowane
silikonem celem wytłumienia niechcianych wibracji. Kable do głośników są
poprowadzone w materiale wytłumiającym obudowę.
BLUENOTE A-3
A-3 włoskiego producenta Bluenote ‘zostały wymyślone aby
połączyć potrzeby profesjonalne i najwyższej próby muzykę. A-3 w zastosowaniu
profesjonalnym pozwala muzykom i realizatorom profitować z dźwięku pozbawionego
podbarwień i zniekształceń.' To powoduje, że A-3 jako jedyne w grupie były
opracowane dla celów profesjonalnych, tak jak LS3/5A. Oczywiście Splendor i
Harbeth też mają długie doświadczenie z sektorze pro, nie byłbym też zdziwiony
gdyby Ashley James z AVI też zakradł się tu i tam do studia, ale interesujące
jest to, że główna cecha LS3/5A została wykorzystana w produkcie, który wygląda
jak projekt typowo domowy.
Zwrotnica jest lutowana i przyczepiona do płytki ze
sklejki minimalizując wibracje. Komponenty dobrano z tolerancją 0,01% celem
optymalizacji brzmienia, włączając w to ‘wyjątkowo drogie' kondensatory z polipropylenu
zawiniętego w folię aluminiową z połączeniami z miedzi OFC. Rezystory są
ceramiczne i znoszą wysokie obciążenia.
Głośniki to 30mm jedwabna kopułka i 130mm głośnik basowy
zrobiony z celulozy nasączanej żywicą polimerową; oba głośniki są produkowane
według specyfikacji i opracowania Bluenote. Obudowa w kolorze orzecha włoskiego
lub czarna używają MDFu i paneli z prawdziwego drewna co pozwala na eliminację
rezonansów obudowy.
HARBETH HL-P3ES-2
Tak jak Splendor również Harbeth ma w życiorysie dostawę
kolumn dla BBC. HL-P3ES-2 jest bezpośrednim potomkiem myśli technicznej
wykorzystanej w Harbethach BBC LS3/5a. Konstrukcja obudowy, wytłumienie i
odpowiedź impulsowa są wynikiem krytycznej analizy i wielu strojeń. Tak jak ich
więksi bracia z domu Harbetha HL-P3ES-2 wykorzystuje patenty firmy takie jak
SuperTunedStructure, SuperGrille oraz ogólną filozofię budowy kolumn, co
tłumaczy zbliżone brzmienie - tak jak to możliwe bez związku z wielkością
kolumny. HL-P3ES-2 jest zamkniętą konstrukcją dwudrożną, używającą robiony na
zamówienie 110mm głośnik basowy z ekranowanym magnesem i również robiony na
zamówienie, ekranowany 19mm gwizdek chłodzonym ferrofluidem.
PEN AUDIO REBEL 2
Ze względu na swój wygląd te fińskie głośniki odstają od
reszty grupy. Wyobraźcie sobie: 14cm szerokości i 24cm wysokości, ale 28,5cm
głębokości. I w odróżnieniu od innych - maskownica nie jest z materiału tylko z
metalowej siateczki. Rebele były też najbardziej wymagające jeśli chodzi o
pozycjonowanie, musiały być dogięte na tyle, że ich osie przecinały się przed
słuchaczem, jak w niektórych Sonus Faberach. Pozostałe, pomimo że w
instrukcjach napisano inaczej, najlepiej czuły się ustawione tak jak LS3/5A -
na wprost. Tak więc Rebele 2 uzyskały najbardziej zróżnicowane odpowiedzi i podzieliły
kwartet słuchaczy na dwa obozy. Spowodowało to że mieliśmy więcej zabawy i
mniej bólu głowy niż zamawiając tuzin LS3/5A.
Rebele 2 to dwudrożne podstawkowce ze zwrotnicą i
okablowaniem wewnętrznym ‘dobranym po długich testach odsłuchowych w naturalnych
warunkach odsłuchowych. Są ręcznie zrobione i używają 20mm jedwabnej kopułki
chłodzonej ferrofluidem oraz 120mm ‘specjalnie opracowanym' głośnikiem
średnio-wysokotonowym z 26mm cewką.
SPENDOR S3/5se
Tak jak oczekiwaliśmy te głośniki najbardziej przypominały
LS3/5A na wiele sposobów. Jest to zamknięta obudowa, taka sama jak w LSach
obrócona o 90°
i lekko zmodyfikowana celem montażu nowego tweetera. Głośniki to 19mm nasączana
jedwabna kopułka Spendor-ScanSpeak i 140mm specjalny basowiec Spendora z homopolimerów.
Ze wszystkich nadal istniejących firm, które kiedyś
produkowały LS3/5A Spendor napracował się najbardziej żeby utrzymać tradycję
przy życiu. S3/5se to najnowsze wcielenie potomków LS3/5A zapoczątkowanych S3/5
w 1998 roku, wariantów proponujących inne brzmienie i obciążalność lepiej
dopasowując ją do aplikacji kina domowego. Ten głośnik to edycja purystyczna
nakierowana na specyficznych audiofili i weteranów LS3/5A. Jedynie entuzjaści z
Hongkongu mogą kupić wersję ‘Signature' wykończoną pięknym mahoniem.
REZULTATY
John i Andy stworzyli jedną grupę, Peter i Jim drugą.
Najpierw przesłuchali wszystkie utwory na LS3/5A potem na wszystkich 5
zawodnikach. Kolumny dostawały ocenę od 1 do 10 w pięciu kategoriach, co znaczy
że maksymalnie można było dostać 50 punktów a maksymalna ilość zagregowana to
200, czyli 4*50. LS3/5A dostały 240 punktów czyli 100 na 10. Tabela pokazuje
jak poszczególne konstrukcje wyszły w poszczególnych ocenach.
To co się okazało, to to że BlueNote A-3 jest ewidentnym
zwycięzcą preferowanym przez każdego z uczestników panelu. Brzmiały gładko lecz
żywo, miały najbogatszy bas, aczkolwiek Harbethy zrównały się z nimi jeśli
chodzi o głębokość zejścia na basie i wyprzedziły o punkcik za odwzorowanie
przestrzeni.
Poza tym BlueNote były na szczycie każdej kategorii. Grały
większym dźwiękiem, pełniejszym i bardziej realistycznym w sensie sceny i skali
niż wszystkie pozostałe. Poza nimi wszyscy byli w peletonie osiągając 141-145,5
punktu i Spendorami osiągającymi 151 punktów między innymi za to że były
najbardziej zbliżone do LS3/5A... ale nadal nie były LS3/5A.
Pen Audio Rebel 2 spodobały się Jimowi i Peterowi a Andy i
John byli w opozycji. Wszyscy zgodzili się, że obrazowanie było na wysokim
poziomie. AVI zostały ocenione jako najbardziej specyficzne. Co prawda miały
pazur i brzmiały podniecająco, aczkolwiek pewnie nie będą zbyt dobre w
kombinacji ze wzmacniaczami mającymi tendencje do jasnego brzmienia. Moje
oceny? Zgadzam się z kolejnością wyznaczoną przez panel słuchaczy, ale chciałem
powiedzieć dwa słowa o Pen Audio Rebel 2 - to fajny głośnik, jeśli ma się czas
na eksperymenty.
Najważniejsze były dwie sprawy, które wyniknęły z tych
sesji. Po pierwsze że wszystkie testowane głośniki są warte zainteresowania,
nie było tu żadnych pomyłek, i daje to pogląd na rynek małych monitorów poniżej
tysiąca (funtów). Ale drugie spostrzeżenie to takie, że Rogersy LS3/5A nadal są
o wiele lepsze niż aktualnie produkty we wszystkich kategoriach poza mocą
wyjściową. A więc powrót na eBay, kochani.
Skan oryginalnego tekstu tutaj: A3_contest_HiFiNewsUK 729.71 Kb
|